سازمان خودگردان | غیرمتمرکز DAO | آکادمی پروانه اینفو

سازمان خودگردان غیرمتمرکز DAO : سازمان‌های جدیدی بر اساس این فناوری به وجود آمدند که به آن‌ها (DAO) یا «سازمان خودمختار غیرمتمرکز» گفته می‌شود.

DAO پلتفرمی است که بر اساس قوانینی که در «قراردادهای هوشمند» (Smart contracts) نوشته شده است کار می‌کند.

چنین پلتفرمی شبیه یک شرکت است که محل فیزیکی خاصی ندارد و اعضا و سهامداران با توجه به قوانینی که در کد اصلی برنامه نوشته شده است

می‌توانند در مورد فعالیت سازمان تصمیم‌گیری کنند.

عملکرد سازمان خودگردان غیرمتمرکز DAO چیست!

DAO  مخفف (Decentralized Autonomous Organization) پلتفرمی است که به صورت یک سازمان خودمختار، طوری طراحی می‌شود

که به صورت غیرمتمرکز و اتوماتیک عمل کند. چنین سازمانی با هدف برطرف کردن مشکلاتی مثل اختلاف در تصمیم‌گیری‌ها و تعیین سیاست‌های یک شرکت به وجود آمده است. این معضل زمانی به وجود می‌آید

که یکی از اعضای شرکت قدرت تصمیم‌گیری مؤثرتری نسبت به سایرین داشته باشد و بتواند روی عملکرد و تصمیم دیگران تغییر ایجاد کند.

مثلاً یک مدیر می‌تواند به نمایندگی از سایر سهامداران تصمیم‌گیری کند یا یک سیاستمدار به نمایندگی از طرف مردم حرف می‌زند و عمل خاصی را انجام می‌دهد.

این امکان وجود دارد که نماینده‌ی مورد نظر،‌ تصمیم‌های پرریسک‌تری نسبت به دیگران بگیرد و یا در جهت منافع شخصی خودش عمل کند.

این اتفاق زمانی می‌افتد که قوانین موجود نتوانند به طور کامل، شخص یا نماینده‌ی مورد نظر را کنترل کنند.

تمام فعالیت‌ها و نوع ارتباط افراد در یک سازمان خودمختار غیرمتمرکز توسط یک پروتکل خودکار و متن‌باز کنترل می‌شود.

استفاده از فناوری بلاک چین و قرارداد هوشمند و ابزاری مثل توکن باعث می‌شود

که هزینه‌ها به شفاف‌ترین وجه ممکن کاهش یابند و اجماع در تصمیم‌گیری‌ها با استفاده از توکن‌های شبکه به رعایت عدالت کمک می‌کند.

ثبت همه‌ی فعالیت‌ها در دفترکل عمومی و قوانینِ مشخص، باعث می‌شود اعضای یک DAO برای ثبت بهترین عملکرد تلاش کنند

و اطمینان داشته باشند که فعالیت هیچ‌کس با دیگری تداخل نخواهد داشت و همه‌چیز مطابق کدهای از پیش تعیین‌شده در قرارداد هوشمند اجرا می‌شود.

همانطور که گفتیم، پیاده‌سازی DAO توسط کدهای برنامه‌نویسی در قالب قرارداد هوشمند انجام می‌شود.

حجم و پیچیدگی این کدها با توجه به وسعت خدمات پروژه و تعداد سهامداران متغیر است.

یک DAO می‌تواند در حد یک شرکت کوچک و یا حتی در نقش یک کمپانی بزرگ چندملیتی ظاهر شود.

ساختار مدیریت سنتی از بالا به پایین (سلسله‌مراتبی) در DAO از بین رفته و به‌جای آن از سیستم غیرمتمرکز و قوانین اجماع و نظرسنجی استفاده می‌شود.

سازمان خودگردان غیرمتمرکز DAO

 چگونه در DAO سهامی خریداری کنیم؟

مفهوم عضویت و یا سرمایه‌گذاری در یک DAO مثل سایر شرکت‌‌هاست. به این معنی که سهامداران می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های آتی شرکت کنند و همچنین از رشد و موفقیت سازمان به سود برسند.

منتها اینجا چیزی به نام برگه‌ی سهام وجود ندارد و برای این کار باید توکن بومی آن پلتفرم را خریداری کرد.

این کار مثل خرید بیت کوین یا اتر یا هر ارز دیجیتال دیگر است و به این ترتیب شما صاحب یک کیف پول با مقداری توکن در پلتفرم مورد نظر می‌شوید.

اصولاً این مرحله در آغاز فعالیت یک DAO با فروش اولیه‌ی توکن‌ها انجام می‌گیرد.

با اتمام مرحله‌ی جمع‌آوری سرمایه، هر شخص با توجه به میزان توکنی که در اختیار دارد

و بر اساس قوانینی مشخص، حق ارائه پیشنهادات و یا رأی به سایر پیشنهادات را دارد.

نکته‌ی مهم سرمایه‌گذاری در یک DAO (یا هر پروژه‌ی بلاک چینی دیگر) این است

که ابتدا باید متن‌باز بودن و شفافیت قوانین آن را به‌طور کامل بررسی کنید.

یک مشکل فنی کوچک می‌تواند منجر به فاجعه‌ای بزرگ شود؛

پس آگاهی از عملکرد دقیق پروژه می‌تواند در جلوگیری از اتفاقات بد در آینده مؤثر باشد.

DApp یا برنامه غیرمتمرکز چیست؟

DApp  (مخفف Decentralized Application) یک برنامه‌ی کاربردی غیرمتمرکز است

که روی پایگاه‌ داده از نوع بلاک چین ساخته شده و توسط قراردادهای هوشمند اجرا و مدیریت می‌شود.

یک DApp می‌تواند تمام قابلیت‌های فناوری بلاک چین مثل شفافیت، حذف واسطه‌ها، امنیت و اجرای اتوماتیک را به کاربر ارائه دهد.

در حقیقت هدف برنامه‌ی غیرمتمرکز این است که ارتباط مستقیمی بین کاربر و خدمات ایجاد کند

و اجازه‌ی مدیریت تمام اطلاعات به اشتراک گذاشته‌شده به کاربر داده شود.

DAOها در حقیقت نوع خاصی از Dappها هستند و سیستم مدیریتی و رأی‌گیری مخصوص به خود را دارند

و تاکنون بیشتر آن‌ها روی بلاک چین اتریوم پیاده‌سازی شده‌اند.

البته Dappها انواع دیگری نیز دارند مثل برنامه‌های مدیریت مالی و یا برنامه‌هایی مثل بیمه، خیریه، مستغلات که به طور غیر مستقیم با پول در ارتباطند.

مزایای DAO

سازمان خودمختار غیرمتمرکز برای حل مشکلاتی که در سازمان‌های متمرکز وجود دارد ایجاد شده‌اند.

پس مزیت اصلی یک DAO این است که به هر سرمایه‌گذار این اختیار داده می‌شود که به‌طور عادلانه در فعالیت سازمان تأثیرگذار باشد.

هیچ ساختار سلسله‌مراتبی در DAO وجود ندارد یعنی یک ایده می‌تواند توسط هر عضو مطرح شود

و تمام اعضای سازمان می‌توانند آن را بررسی کرده و به آن رأی دهند.

تمام قوانین اجرایی از جمله سیستم رأی‌گیری از روز اول در دسترس اعضای سازمان قرار دارد

و باعث می‌شود که هیچ اختلافی در اجرای امور پیش نیاید.

برای مطرح‌کردن یک پیشنهاد جدید و همچنین رای دادن به یک طرح، باید مقدار مشخصی توکن مصرف کرد

و این باعث می‌شود که اعضا قبل از هر گونه تصمیم، خوب آن را ارزیابی کنند

و در نتیجه از اتلاف زمان برای بررسی طرح‌های نامناسب پرهیز می‌شود.

در انتها اینکه تمام تراکنش‌های مالی سازمان در بلاک چین ثبت می‌شود

و همه به‌طور شفاف می‌توانند اقدامات و هزینه‌های انجام شده را ببینند و در صورت تمایل در تصمیم‌گیری‌های آینده مداخله کنند.

معایب DAO

هم DAOها و هم بستری که آن‌ها از آن استفاده می‌کنند (بلاک چین)، عمر کوتاهی دارند

و هنوز جزو فناوری‌های نوظهور به‌شمار می‌روند و طبیعی است که نقاط ضعف و در نتیجه منتقدان زیادی داشته باشند.

خیلی‌ها معتقدند که جهان هنوز آمادگی پذیرش سازمان‌های خودمختار غیرمتمرکز را ندارد و اتفاقات زیادی باید رخ دهد تا این نگرش تغییر کند.

جدا از این مسائل، بحث‌های امنیتی مطرح است و با توجه به ماجرای پروژه‌ی The DAO این مسائل پیچیدگی زیادی داشته

با یکی از اصول اساسی سازمان که «غیرقابل دستکاری بودن کد» می‌باشد، در تضاد است. به عنوان مثال در زمانی که هک The DAO در حال انجام بود،

خیلی از اعضا متوجه این اتفاق شده بودند اما عملاً کاری از آن‌ها برنمی‌آمد و شبکه، هکر را به چشم یک عضو عادی می‌دید.

مشکل دیگری که یک پلتفرم DAO دارد این است که برای ارتباط با سایر مجموعه‌ها که خارج از محیط بلاک چین هستند،

محدودیت‌های قانونی زیادی وجود دارد. دولت‌ها همیشه مایلند همه‌چیز را در کنترل خود داشته باشند

و در بیشتر مواقع با انواع پلتفرم‌های غیرمتمرکز و مخصوصاً ارزهای دیجیتال مشکل دارند.